Đối với nhiều CEO doanh nghiệp xuất khẩu Việt Nam, những cụm từ như “Thỏa thuận Xanh châu Âu (EU Green Deal)”, “Cơ chế điều chỉnh carbon qua biên giới (CBAM)” hay “sản phẩm sinh thái” thường gợi lên một cảm giác duy nhất: phiền toái.
Bạn nhìn thấy chúng như những rào cản thương mại mới, những yêu cầu kỹ thuật phức tạp, những chi phí tuân thủ đắt đỏ có nguy cơ bào mòn thêm biên lợi nhuận vốn đã mỏng. Bạn xem chúng là những gánh nặng mà thị trường quốc tế áp đặt lên doanh nghiệp của mình.
Góc nhìn này hoàn toàn có thể hiểu được. Nhưng nó vô cùng nguy hiểm.
Bởi vì trong khi bạn đang xem những tiêu chuẩn xanh này là một “tấm khiên” phòng thủ một cách thụ động, thì những đối thủ cạnh tranh có tầm nhìn nhất trên thế giới lại đang mài sắc chúng thành một “thanh gươm” tấn công đầy chủ động.
Vậy, nếu tôi nói với bạn rằng, những quy định khắt khe này không phải là một rào cản, mà là một tấm bản đồ chỉ dẫn đến một thị trường màu mỡ hơn? Nếu tôi nói rằng, chi phí để sản xuất “xanh” hơn không phải là một khoản nợ, mà là một khoản đầu tư vào lợi thế cạnh tranh mạnh mẽ nhất của bạn trong thập kỷ tới?
Đã đến lúc chúng ta cần thay đổi cuộc chơi. Đã đến lúc ngừng xem sự bền vững là một “yêu cầu” và bắt đầu khai thác nó như một “vũ khí” thương hiệu tối thượng.
Chuyển dịch Tư duy: Từ “Chi phí Tuân thủ” đến “Đầu tư cho Lợi thế”
Sự khác biệt giữa một doanh nghiệp tầm thường và một doanh nghiệp xuất chúng nằm ở cách họ phản ứng với những thay đổi của thị trường.
- Tư duy cũ (Tư duy Chi phí): “Chúng ta phải làm gì để đáp ứng tối thiểu các yêu cầu này và tốn ít chi phí nhất có thể?” Cách tiếp cận này biến doanh nghiệp thành người chạy theo, luôn ở thế bị động và xem sự bền vững như một gánh nặng trên bảng cân đối kế toán.
- Tư duy mới (Tư duy Chiến lược): “Làm thế nào chúng ta có thể tận dụng xu hướng này để tạo ra một câu chuyện thương hiệu khác biệt, tiếp cận tệp khách hàng cao cấp hơn và định giá sản phẩm cao hơn?” Cách tiếp cận này biến doanh nghiệp thành người dẫn dắt, chủ động biến thách thức thành cơ hội để tăng trưởng lợi nhuận.
Thế giới đang thay đổi, và có hai động lực không thể đảo ngược đang biến “Tư duy Chiến lược” trở thành lựa chọn duy nhất để tồn tại và chiến thắng.
Hai Làn sóng không thể ngăn cản: Tại sao “Xanh” chính là Tương lai của Lợi nhuận
1. Sức ép từ các “Luật chơi” mới (The Regulatory Push)
Những quy định như EU Green Deal hay CBAM không phải được tạo ra để trừng phạt các nhà sản xuất. Mục đích sâu xa của chúng là thúc đẩy một cuộc cách mạng công nghiệp toàn cầu, hướng đến một nền kinh tế tuần hoàn và bền vững hơn.
Điều này có nghĩa là gì? Các tiêu chuẩn này sẽ không biến mất. Chúng sẽ chỉ ngày càng trở nên khắt khe hơn và sẽ sớm trở thành “giấy thông hành” bắt buộc để bước vào các thị trường phát triển. Việc trì hoãn đầu tư vào sản xuất bền vững hôm nay cũng đồng nghĩa với việc bạn tự đóng lại cánh cửa xuất khẩu của mình vào ngày mai.
2. Sức hút từ “Ví tiền” của Người tiêu dùng (The Consumer Pull)
Đây mới là yếu tố quyết định. Một thế hệ người tiêu dùng mới, có học thức và có ý thức, đang trỗi dậy mạnh mẽ trên toàn cầu. Họ không chỉ mua sản phẩm, họ “bỏ phiếu” cho một tương lai mà họ tin tưởng bằng chính ví tiền của mình.
Họ sẵn sàng trả giá cao hơn cho:
- Một thương hiệu sử dụng vật liệu tái chế.
- Một công ty có thể chứng minh quy trình sản xuất ít phát thải carbon.
- Một sản phẩm có câu chuyện rõ ràng về việc hỗ trợ cộng đồng địa phương.
Khi bạn có một thương hiệu xanh, bạn không chỉ bán hàng cho tất cả mọi người. Bạn đang nói chuyện trực tiếp với một phân khúc khách hàng đang phát triển nhanh nhất, có khả năng chi trả cao nhất và trung thành nhất trên thị trường.
Vượt trên những Tờ chứng nhận: 3 Bước biến Sự bền vững thành Câu chuyện Thương hiệu lay động
Vậy làm thế nào để biến những nỗ lực về bền vững – từ việc lắp đặt tấm pin mặt trời đến việc xử lý nước thải – thành một câu chuyện thương hiệu có sức mạnh? Rất nhiều doanh nghiệp có được chứng chỉ xanh, nhưng họ chỉ cất nó trong tủ hồ sơ. Đó là một sự lãng phí tài sản khổng lồ.
Hành trình này đòi hỏi 3 bước đi chiến lược:
Bước 1: Tìm ra “Câu chuyện Xanh” chân thực của riêng bạn
Sự bền vững có nhiều hình thái. Đừng chỉ cố gắng sao chép người khác. Hãy nhìn vào chính doanh nghiệp của mình và tìm ra một câu chuyện chân thực nhất.
- Câu chuyện về Nguyên liệu: Có phải bạn đang sử dụng gỗ từ những khu rừng được quản lý bền vững, hay sợi vải tái chế từ chai nhựa?
- Câu chuyện về Quy trình: Có phải bạn đã đầu tư vào một hệ thống giúp tiết kiệm nước, giảm thiểu rác thải hay sử dụng năng lượng tái tạo?
- Câu chuyện về Con người: Có phải mô hình kinh doanh của bạn đang tạo ra công ăn việc làm và bảo tồn một làng nghề thủ công truyền thống?
Hãy chọn một câu chuyện mà bạn thực sự tâm huyết, một câu chuyện gắn liền với giá trị cốt lõi của doanh nghiệp bạn.
Bước 2: Dệt câu chuyện đó vào từng “Sợi chỉ” của Thương hiệu
Một khi đã có câu chuyện, nó không thể chỉ nằm trong báo cáo thường niên. Nó phải “sống” ở mọi nơi khách hàng tương tác với bạn.
- Trên bao bì sản phẩm: Sử dụng các biểu tượng, các dòng chữ ngắn gọn để truyền tải cam kết của bạn.
- Trên website: Dành riêng một mục “Câu chuyện Bền vững của chúng tôi”, trình bày một cách chi tiết và minh bạch.
- Trong các tài liệu marketing: Từ catalogue đến các bài đăng mạng xã hội, hãy lồng ghép các yếu tố của câu chuyện một cách tự nhiên.
Bước 3: Chứng minh bằng Hành động và Sự minh bạch (Tránh “Tẩy xanh” – Greenwashing)
Trong thế giới đa nghi ngày nay, chỉ “nói” thôi là chưa đủ. Bạn phải “chứng minh”.
- Minh bạch hóa dữ liệu: Công bố các số liệu về việc giảm phát thải, tiết kiệm năng lượng…
- Sử dụng các chứng nhận của bên thứ ba: Các chứng chỉ uy tín (FSC cho gỗ, Fair Trade cho nông sản, Oeko-Tex cho dệt may…) là sự bảo chứng đáng tin cậy nhất cho những lời bạn nói.
- Thừa nhận cả những thách thức: Không ai hoàn hảo. Việc chia sẻ cả những khó khăn và lộ trình cải tiến trong tương lai sẽ khiến thương hiệu của bạn trở nên con người và đáng tin cậy hơn.
Patagonia: Một bài học về sự chân thực và lợi nhuận
Khi nói về thương hiệu bền vững, không thể không nhắc đến Patagonia. Họ không chỉ bán quần áo ngoài trời. Họ bán một lý tưởng. Câu slogan huyền thoại “Đừng mua chiếc áo khoác này” (Don’t Buy This Jacket) là một ví dụ đỉnh cao về việc xây dựng thương hiệu dựa trên sự chân thực, khuyến khích người tiêu dùng sửa chữa và tái sử dụng thay vì mua mới.
Nghịch lý là, chính sự chân thực và cam kết bền vững đến mức cực đoan đó đã tạo ra một đội quân khách hàng trung thành cuồng nhiệt, sẵn sàng trả giá cao cho sản phẩm của họ và biến Patagonia thành một đế chế tỷ đô. Họ đã chứng minh rằng: Làm điều tốt cho hành tinh cũng chính là làm điều tốt nhất cho việc kinh doanh.
Tương lai của Xuất khẩu là Xanh. Lựa chọn là của bạn.
Các tiêu chuẩn xanh không còn là một xu hướng, chúng là một thực tại không thể đảo ngược. Bạn có thể chọn xem chúng là một gánh nặng và dần bị loại khỏi cuộc chơi. Hoặc bạn có thể chọn xem chúng là cơ hội lớn nhất trong một thế hệ để xây dựng một thương-hiệu-có-ý-nghĩa, một thương hiệu được khách hàng quốc tế tìm kiếm, tôn trọng và sẵn lòng chi trả.
Gói giải pháp “Tăng tốc Xuất khẩu” của Mondialbrand được thiết kế để giúp bạn thực hiện sự chuyển dịch chiến lược đó. Chúng tôi không chỉ giúp bạn có được chứng nhận. Chúng tôi giúp bạn biến chứng nhận đó thành một câu chuyện thương hiệu mạnh mẽ, một lợi thế cạnh tranh sắc bén và một động lực tăng trưởng lợi nhuận bền vững.
Đừng để những nỗ lực bền vững của bạn chỉ nằm yên trên giấy. Hãy biến nó thành câu chuyện mà cả thế giới muốn lắng nghe.
