“Đơn hàng của hôm nay thế nào?”, “Tháng này có đủ dòng tiền trả lương không?”, “Làm sao để có doanh số ngay lập tức?”
Đối với phần lớn các chủ doanh nghiệp SME tại Việt Nam, đây là những câu hỏi ám ảnh hằng ngày. Áp lực sinh tồn và dòng tiền khiến việc tập trung vào các giao dịch trước mắt, các khoản lợi nhuận tức thời dường như là lựa chọn duy nhất, là chiến lược sống còn.
Nhưng, với kinh nghiệm của một kiến trúc sư thương hiệu, người không chỉ nhìn vào những viên gạch mà còn phải quan tâm đến toàn bộ nền móng của công trình, tôi phải đưa ra một góc nhìn khác, một sự thật có thể gây khó chịu: Việc chạy theo lợi nhuận tức thời giống như dùng một liều thuốc giảm đau cực mạnh. Nó giúp bạn tạm thời quên đi cơn đau, nhưng không chữa được căn bệnh, và tệ hơn, nó gây nghiện.
Sự “bận rộn” trong việc săn đuổi các đơn hàng ngắn hạn tạo ra ảo giác về sự tăng trưởng, nhưng thực chất lại đang bào mòn thầm lặng những nền tảng quan trọng nhất của doanh nghiệp. Bài viết này sẽ không khuyên bạn lờ đi áp lực dòng tiền. Thay vào đó, chúng ta sẽ cùng nhau mổ xẻ cái bẫy chết người của tầm nhìn ngắn hạn và vạch ra một lộ trình tư duy chiến lược để cân bằng giữa việc “săn bắt” hôm nay và “trồng trọt” cho một mùa màng bội thu vào ngày mai.
“Điều nguy hiểm nhất không phải là nhắm mục tiêu quá cao và thất bại, mà là nhắm mục tiêu quá thấp và đạt được nó.” – Michelangelo
“Chất Gây Nghiện” Mang Tên Doanh Thu Tức Thời: Bạn Đang Thực Sự Đánh Đổi Những Gì?
Khi toàn bộ nguồn lực và tâm trí của doanh nghiệp chỉ tập trung vào việc chốt đơn hàng tiếp theo, bạn có biết mình đang vô tình hy sinh những tài sản quý giá nào không? “Chi phí cơ hội” của tư duy tầm nhìn ngắn hạn là cực kỳ lớn.
1. Sự Xói Mòn Của Nền Móng Thương Hiệu
Thương hiệu không phải là logo hay slogan. Thương hiệu là uy tín, là niềm tin được xây dựng từng ngày trong tâm trí khách hàng. Khi bạn chỉ tập trung vào giao dịch, bạn bỏ qua việc xây dựng câu chuyện, tạo dựng giá trị và vun đắp cho uy tín. Hậu quả là thương hiệu của bạn trở nên mờ nhạt. Khách hàng đến với bạn vì một chương trình khuyến mãi và cũng sẽ rời đi vì một khuyến mãi hấp dẫn hơn từ đối thủ. Bạn không xây dựng được một tài sản thương hiệu có khả năng giữ chân khách hàng và cho phép bạn định giá cao hơn.
2. Bỏ Lỡ “Lãi Kép” Của Quan Hệ Khách Hàng
Chi phí để có một khách hàng mới luôn đắt đỏ hơn nhiều so với việc giữ chân một khách hàng cũ. Tư duy ngắn hạn khiến bạn trở thành một “thợ săn” luôn phải đi tìm con mồi mới, thay vì một “người nông dân” chăm sóc mảnh đất khách hàng trung thành của mình. Bạn bỏ qua việc nuôi dưỡng quan hệ, bán thêm (upsell), bán chéo (cross-sell) và biến khách hàng thành những người ủng hộ nhiệt thành cho thương hiệu. Bạn đang bỏ lỡ nguồn lợi nhuận bền vững nhất.
3. Giết Chết Sự Đổi Mới Sáng Tạo
Nghiên cứu và phát triển sản phẩm (R&D) là một hoạt động đầu tư dài hạn. Khi bị cuốn vào vòng xoáy doanh thu hàng ngày, doanh nghiệp sẽ không còn ngân sách và thời gian để suy nghĩ về tương lai. Sản phẩm của bạn sẽ dần trở nên lỗi thời, không còn đáp ứng được nhu cầu đang thay đổi của thị trường, và cuối cùng bị đối thủ vượt mặt với những giải pháp sáng tạo hơn.
4. Xây Dựng Một Cỗ Máy “Dễ Vỡ”
Một doanh nghiệp chỉ sống dựa vào các giao dịch ngắn hạn giống như một cỗ máy được lắp ráp tạm bợ. Nó có thể chạy, nhưng cực kỳ mong manh và dễ dàng sụp đổ trước bất kỳ cú sốc nào của thị trường: một đối thủ mới xuất hiện, một khách hàng lớn rời đi, hay một cuộc khủng hoảng kinh tế. Nó không có nền tảng vững chắc, không có tài sản thương hiệu để bảo vệ, không có khách hàng trung thành để dựa vào.
Dịch Chuyển Trục Toạ Độ: Từ “Thợ Săn” Sang “Người Nông Dân”
Để thoát khỏi cái bẫy tầm nhìn ngắn hạn, điều cần thay đổi không phải là hành động, mà là tư duy. Hãy hình dung về hai hình mẫu:
- Tư duy Thợ săn: Tập trung vào con mồi trước mắt (đơn hàng). Năng lượng dồn vào việc săn đuổi, chốt giao dịch và tìm kiếm con mồi tiếp theo. Đây là tư duy cần thiết để sinh tồn.
- Tư duy Người nông dân: Tập trung vào mảnh đất và mùa màng (thị trường và giá trị dài hạn). Năng lượng dồn vào việc cày xới, gieo hạt (xây dựng thương hiệu, R&D), tưới nước (chăm sóc khách hàng) và kiên nhẫn chờ đợi một vụ mùa bội thu. Đây là tư duy để thịnh vượng.
Một doanh nghiệp thành công cần cả hai. Nhưng người lãnh đạo phải mang trong mình tư duy của một “Người nông dân” – người hiểu rằng đôi khi phải đi “săn” để có cái ăn trước mắt, nhưng mục tiêu cuối cùng luôn là xây dựng một trang trại trù phú và bền vững.
Vậy, những “hạt giống” mà một “Người nông dân” cần gieo trồng là gì?
“Tôi rất thường được hỏi: ‘Điều gì sẽ thay đổi trong 10 năm tới?’. Tôi hiếm khi bị hỏi: ‘Điều gì sẽ không thay đổi trong 10 năm tới?’. Và tôi cho rằng câu hỏi thứ hai mới thực sự quan trọng hơn.” – Jeff Bezos
Câu nói của nhà sáng lập Amazon chỉ ra một triết lý sâu sắc. Thay vì đuổi theo những xu hướng nhất thời, hãy đầu tư vào những thứ có giá trị trường tồn. Đó chính là những “hạt giống” của bạn:
- Hạt giống Thương hiệu: Xây dựng một cái tên đồng nghĩa với uy tín, chất lượng và một giá trị độc đáo. Đây là tài sản sẽ không ngừng tăng giá trị theo thời gian.
- Hạt giống Trải nghiệm Khách hàng: Thiết lập một quy trình khiến khách hàng cảm thấy hài lòng, được trân trọng và muốn quay trở lại.
- Hạt giống Văn hóa Doanh nghiệp: Tạo ra một môi trường làm việc thu hút và giữ chân được những con người tài năng, những người sẽ cùng bạn chăm sóc “trang trại”.
- Hạt giống Đổi mới: Dành một phần nguồn lực, dù nhỏ, để liên tục nghiên cứu, thử nghiệm và cải tiến sản phẩm, dịch vụ.
Mondialbrand – Kiến Trúc Sư Cho “Mùa Màng Bội Thu” Của Bạn
Tại Mondialbrand, chúng tôi không phải là những người bán “thuốc giảm đau” hay những công cụ đi săn hiệu quả hơn. Với vai trò là “Kiến trúc sư Kiến tạo Giá trị Kinh doanh Bền vững”, sứ mệnh của chúng tôi là cùng bạn quy hoạch lại toàn bộ “trang trại” doanh nghiệp của mình.
Chúng tôi không bắt đầu bằng việc hỏi “Làm sao để có doanh số tháng này?”. Chúng tôi luôn bắt đầu bằng câu hỏi “Tại sao?” – “Tại sao khách hàng nên chọn bạn, không chỉ hôm nay mà cả 5 năm nữa?”.
- Trong giai đoạn “Thẩm thấu Chiến lược”, chúng tôi giúp bạn nhìn xa hơn những giao dịch trước mắt để xác định đâu là “mảnh đất” màu mỡ nhất, đâu là những “hạt giống” (khoản đầu tư dài hạn) có khả năng mang lại ROI cao nhất trong tương lai.
- Dịch vụ “Xây dựng Nền tảng Thương hiệu” của chúng tôi chính là quá trình gieo trồng và chăm sóc hạt giống quan trọng nhất – hạt giống thương hiệu. Chúng tôi giúp bạn kiến tạo một bản sắc độc đáo, một câu chuyện thuyết phục để nó có thể bén rễ sâu trong tâm trí khách hàng.
- Chúng tôi là “đối tác tích hợp”, kết nối chiến lược dài hạn với các hành động sáng tạo cụ thể. Chúng tôi đảm bảo rằng mỗi khoản đầu tư vào thương hiệu hôm nay đều là một viên gạch xây nên “pháo đài” lợi nhuận vững chắc cho ngày mai.
Tương Lai Không Phải Là Nơi Ta Đi Đến, Mà Là Nơi Ta Xây Dựng Nên
Việc cân bằng giữa áp lực ngắn hạn và tầm nhìn dài hạn là thách thức lớn nhất của người lãnh đạo. Nhưng sự vĩ đại không bao giờ đến từ những lựa chọn dễ dàng.
Bạn có thể tiếp tục guồng quay săn đuổi doanh số mỗi ngày, một công việc không bao giờ kết thúc và ngày càng mệt mỏi. Hoặc, bạn có thể bắt đầu hành động như một nhà chiến lược, một người nông dân khôn ngoan, dành một phần tâm sức để gieo trồng cho tương lai.
Bạn đã sẵn sàng để chuyển đổi từ một “thợ săn” mệt mỏi thành một “người nông dân” thịnh vượng chưa? Hãy bắt đầu bằng việc hoạch định “mùa màng” của mình.
Mondialbrand mời bạn tham gia một Buổi Hoạch Định Lộ Trình Chiến Lược. Trong buổi làm việc này, các chuyên gia của chúng tôi sẽ không bàn về đơn hàng ngày mai, mà sẽ cùng bạn phác thảo một tầm nhìn dài hạn và xác định những “hạt giống” đầu tư chiến lược cần gieo trồng ngay hôm nay để gặt hái thành công bền vững.
