Doanh nghiệp của bạn đang hoạt động tốt. Doanh thu ổn định, thị phần vững chắc. Cỗ máy vận hành trơn tru. Nhưng khi một nhân viên mới tài năng hỏi:
“Ngoài lợi nhuận, chúng ta tồn tại để làm gì? 10 năm nữa, chúng ta sẽ trở thành ai?”, bạn có một câu trả lời đủ sức truyền cảm hứng không?
Hay khi đứng trước nhà đầu tư, ngoài những con số tài chính, bạn có một câu chuyện đủ sức thuyết phục về một tương lai lớn lao mà bạn đang kiến tạo không?
Đây là một thực tế mà nhiều lãnh đạo doanh nghiệp B2B, đặc biệt là những công ty công nghệ đang tăng trưởng nóng hoặc các doanh nghiệp sản xuất đang mắc kẹt trong “bẫy gia công” (OEM), thường đối mặt. Họ có sản phẩm tốt, có quy trình hiệu quả, nhưng lại thiếu một “linh hồn” – một lý do tồn tại vượt trên các giao dịch hàng ngày. Tầm nhìn và Sứ mệnh, nếu có, thường chỉ là những câu từ sáo rỗng nằm trên tường hoặc trong một cuốn sổ tay cũ kỹ, một “di sản của quá khứ”.
Tại Mondialbrand, chúng tôi xem đây là một sự lãng phí tài sản chiến lược nghiêm trọng. Bởi vì Tầm nhìn và Sứ mệnh, khi được xây dựng đúng đắn, không phải là những món đồ trang trí. Chúng là
“Ngôi Sao Phương Bắc” và “hệ điều hành” cho toàn bộ doanh nghiệp, một cỗ máy mạnh mẽ thúc đẩy tăng trưởng.
“Start with why: How great leaders inspire everyone to take action.” – Simon Sinek
Bài viết này sẽ không chỉ định nghĩa. Chúng tôi, với vai trò là những
“Kiến trúc sư Kiến tạo Giá trị Kinh doanh Bền vững”, sẽ hướng dẫn bạn cách “thiết kế” và “xây dựng” nên nền tảng chiến lược này cho chính doanh nghiệp của mình.
Tại sao Tầm nhìn & Sứ mệnh không phải là “thứ có cũng được”?
Trước khi đi vào cách thực hiện, chúng ta cần thống nhất về tác động kinh doanh. Đối với một doanh nghiệp B2B, một cặp Tầm nhìn – Sứ mệnh sắc bén sẽ giải quyết ba bài toán lớn nhất:
- Cuộc chiến giành nhân tài (The Battle for Talent): Trong một thị trường mà các kỹ sư giỏi và chuyên gia kinh doanh cấp cao có vô số lựa chọn, lương và phúc lợi là không đủ. Họ muốn tham gia vào một hành trình có ý nghĩa. Một Tầm nhìn lớn lao hoạt động như một “nam châm” hút nhân tài, giúp bạn cạnh tranh với những gã khổng lồ và xây dựng một [Liên kết nội bộ: văn hóa doanh nghiệp] mạnh mẽ.
- Cuộc chiến giành vốn & niềm tin (The Battle for Capital & Trust): Nhà đầu tư không chỉ rót vốn vào một bảng tính Excel; họ đầu tư vào một tương lai mà bạn vẽ ra. Một câu chuyện thương hiệu thuyết phục, được chống đỡ bởi một Tầm nhìn rõ ràng, có thể làm tăng định giá công ty và giúp bạn [Liên kết nội bộ: gọi vốn thành công] ở các vòng quan trọng. Tương tự, khách hàng B2B không mua một sản phẩm, họ mua sự an tâm. Sứ mệnh của bạn chính là lời cam kết về giá trị mà bạn sẽ mang lại.
- Cuộc chiến chống lại sự trì trệ (The Battle against Stagnation): Thành công của ngày hôm nay có thể trở thành kẻ thù của ngày mai. Tầm nhìn đóng vai trò là một áp lực tích cực, liên tục thách thức tổ chức phải đổi mới, phải vươn lên, tránh rơi vào cái bẫy “làm những gì mình vẫn luôn làm”. Nó là kim chỉ nam cho các quyết định [Liên kết nội bộ: Tái định vị Chiến lược] khi cần thiết.
Giải mã đúng bản chất: Tầm nhìn, Sứ mệnh và Giá trị cốt lõi
Nhiều người thường nhầm lẫn ba khái niệm này. Hãy hình dung doanh nghiệp của bạn là một con tàu đang vượt đại dương:
- Tầm nhìn (Vision): Là hòn đảo xa xôi, tuyệt đẹp mà bạn muốn con tàu của mình cập bến trong 10-20 năm tới. Nó phải lớn lao, tham vọng và truyền cảm hứng. Nó trả lời câu hỏi: “Chúng ta muốn trở thành ai?”.
- Ví dụ về Tầm nhìn của Mondialbrand: “Trở thành đối tác chiến lược kiến tạo các doanh nghiệp Việt Nam thành những nhà lãnh đạo thương hiệu toàn cầu”. Tầm nhìn này không nói về chúng tôi, mà nói về thành công cuối cùng của khách hàng.
- Sứ mệnh (Mission): Là bản thiết kế chi tiết của con tàu và mục đích hàng ngày của chuyến hải trình. Nó mô tả bạn làm gì, cho ai, và bạn làm điều đó khác biệt như thế nào để tiến đến hòn đảo Tầm nhìn. Nó trả lời câu hỏi:
“Tại sao chúng ta tồn tại?”.- Ví dụ về Sứ mệnh của Mondialbrand: “Tích hợp chiến lược kinh doanh dựa trên dữ liệu với năng lực sáng tạo đẳng cấp để xây dựng giá trị thương hiệu có khả năng phòng thủ, thúc đẩy tăng trưởng và giá trị thị trường có thể đo lường được cho khách hàng”.
- Giá trị Cốt lõi (Core Values): Là những quy tắc bất biến mà mọi thủy thủ trên tàu phải tuân theo. Nó là hệ điều hành văn hóa, định hình hành vi hàng ngày. Nó trả lời câu hỏi:
“Chúng ta hành xử như thế nào trong hành trình của mình?”.- Ví dụ về một Giá trị Cốt lõi của Mondialbrand: Tư Duy Chiến Lược (Strategic Mindset) – Chúng ta luôn bắt đầu bằng câu hỏi “Tại sao?” và tìm kiếm tác động kinh doanh đằng sau mỗi yêu cầu.
Quy trình 4 bước để kiến tạo “Ngôi Sao Phương Bắc”
Xây dựng Tầm nhìn và Sứ mệnh không phải là một buổi brainstorming ngẫu hứng. Nó đòi hỏi một quy trình chiến lược, một sự “lặn sâu vào trái tim doanh nghiệp”. Tại Mondialbrand, chúng tôi dẫn dắt các lãnh đạo doanh nghiệp qua một hành trình tương tự như Giai đoạn 1 & 2 trong quy trình
Tư vấn Tái định vị Chiến lược của mình.
Bước 1: Thẩm thấu Chiến lược (Strategic Immersion)
Hãy tập hợp đội ngũ lãnh đạo chủ chốt và cùng nhau trả lời những câu hỏi gai góc. Đây không phải lúc để lịch sự, đây là lúc cần sự
minh bạch triệt để (Radical Transparency).
- Nhìn lại quá khứ: Đâu là những thành tựu khiến chúng ta tự hào nhất? Đâu là những thất bại đau đớn nhưng cho chúng ta bài học xương máu?
- Phân tích hiện tại: Chúng ta thực sự giỏi nhất ở điểm gì (năng lực cốt lõi)? Đâu là “nỗi đau” lớn nhất của khách hàng mà chúng ta đang giải quyết? Tại sao khách hàng trung thành lại chọn chúng ta thay vì đối thủ?
- Hướng đến tương lai: Trong 10 năm tới, ngành của chúng ta sẽ thay đổi ra sao? Đâu là những cơ hội lớn nhất chưa được khai phá? Đâu là những mối đe dọa có thể khiến chúng ta biến mất?
Bước 2: Phác thảo Sứ mệnh (The “Why”)
Từ những thấu hiểu ở Bước 1, hãy bắt đầu xây dựng Sứ mệnh. Một Sứ mệnh mạnh cần có 3 thành phần:
- Hành động cốt lõi: Động từ mạnh mô tả bạn làm gì (Ví dụ: “Tích hợp”, “Cung cấp”, “Kiến tạo”).
- Đối tượng phục vụ: Bạn giúp đỡ ai? (Ví dụ: “Các nhà lãnh đạo B2B”, “Doanh nghiệp sản xuất”).
- Giá trị khác biệt: Bạn giúp họ đạt được điều gì một cách độc đáo? (Ví dụ: “Thúc đẩy tăng trưởng đo lường được”, “Thoát khỏi bẫy gia công”).
Case Study thực tế: FPT Software
- Sứ mệnh: “Cung cấp các dịch vụ và giải pháp công nghệ xuất sắc, góp phần vào sự thịnh vượng của Việt Nam và nâng tầm trí tuệ Việt trên trường quốc tế.”
- Phân tích: Sứ mệnh này rất mạnh mẽ. Nó không chỉ nói về “viết code” (Hành động), mà còn xác định một mục tiêu cao cả hơn (“góp phần vào sự thịnh vượng”, “nâng tầm trí tuệ Việt”) (Giá trị khác biệt), hướng đến cả khách hàng và quốc gia (Đối tượng).
Bước 3: Kiến tạo Tầm nhìn (The “What’s Next”)
Nếu Sứ mệnh là nền móng, Tầm nhìn là nóc nhà của công trình. Một Tầm nhìn tốt phải lớn lao, táo bạo và có thể hình dung được. Hãy tự hỏi: “Nếu chúng ta thực thi Sứ mệnh một cách xuất sắc nhất trong 10-20 năm, thế giới sẽ trông như thế nào? Công ty chúng ta sẽ ở vị thế nào?”
- Đối với nhà sáng lập công nghệ: Tầm nhìn có thể là “Trở thành nền tảng SaaS số 1 Châu Á về quản trị nhân sự” hay “Xóa bỏ rào cản tài chính cho SME tại Đông Nam Á”. Đây là những tuyên bố đầy tham vọng, kim chỉ nam cho các gói giải pháp như [Liên kết nội bộ: “Bệ phóng Công nghệ”].
- Đối với CEO doanh nghiệp xuất khẩu: Tầm nhìn có thể là “Đưa thương hiệu nội thất X trở thành biểu tượng của thiết kế Việt Nam trong mọi gia đình tại Châu Âu”. Đây là khát vọng chuyển đổi từ OEM sang OBM, là mục tiêu của gói [Liên kết nội bộ: “Tăng tốc Xuất khẩu”] của chúng tôi.
Case Study thực tế: Viettel
- Tầm nhìn: “Trở thành một tập đoàn công nghệ kinh doanh toàn cầu; tiếp tục duy trì vị thế dẫn dắt số 1 Việt Nam về Viễn thông & Công nghiệp công nghệ cao.”
- Phân tích: Tầm nhìn này rất rõ ràng về cả quy mô (“toàn cầu”) và vị thế (“dẫn dắt số 1”). Nó đặt ra một tiêu chuẩn cực kỳ cao, thúc đẩy toàn bộ tổ chức phải liên tục vươn lên.
Bước 4: Thử lửa và Truyền thông
Một Tầm nhìn – Sứ mệnh chỉ thực sự “sống” khi nó được cả tổ chức thấu hiểu và tin theo.
- Thử lửa: Hãy đọc to Tầm nhìn và Sứ mệnh của bạn. Nó có khiến bạn thấy “nổi da gà” vì phấn khích không? Nó có đơn giản, dễ nhớ không? Quan trọng nhất, nó có thật không, hay chỉ là những lời sáo rỗng?
- Truyền thông: Đừng chỉ treo nó lên tường. Hãy biến nó thành trung tâm của mọi hoạt động: từ tuyển dụng, đánh giá hiệu suất, cho đến chiến lược marketing và phát triển sản phẩm. Hãy để Tầm nhìn và Sứ mệnh định hướng cho mọi quyết định.
Kết luận: Tầm nhìn & Sứ mệnh không phải là một dự án, đó là một hành trình
Việc xây dựng Tầm nhìn và Sứ mệnh không phải là một công việc có thể hoàn thành trong một buổi chiều. Nó là một quá trình “thẩm thấu chiến lược” sâu sắc, đòi hỏi sự dũng cảm để đối mặt với sự thật và một khát vọng lớn lao để định hình tương lai.
Chúng không phải là những câu chữ tĩnh. Chúng là một la bàn sống, giúp doanh nghiệp của bạn giữ vững phương hướng trước sóng gió thị trường, thu hút những con người phù hợp nhất cùng lên thuyền và mang lại nguồn năng lượng bất tận để theo đuổi những mục tiêu vĩ đại.
Nếu bạn cảm thấy doanh nghiệp của mình đang cần một “cú hích” về mặt chiến lược, nếu bạn muốn biến những “cảm giác” mơ hồ về tương lai thành một “bản đồ” rõ ràng và đầy sức mạnh, thì đây không phải là lúc cần một “lớp sơn” mới. Đây là lúc cần quay về với nền tảng.
Hãy bắt đầu cuộc đối thoại chiến lược định hình tương lai của bạn
Tại Mondialbrand, chúng tôi không “viết” Tầm nhìn và Sứ mệnh cho bạn. Chúng tôi kiến tạo một không gian chiến lược để bạn và đội ngũ của mình tự “khám phá” ra nó.
Liên hệ với Chuyên gia Chiến lược Cấp cao của chúng tôi để thảo luận về một buổi Workshop Tái định vị Chiến lược. Đây sẽ là một sự đầu tư vào tài sản quý giá nhất của doanh nghiệp bạn: sự rõ ràng về mục tiêu và một con đường để đạt được nó.
