Bạn là doanh nghiệp sản xuất và xuất khẩu tại Việt Nam? Chắc hẳn bạn rất tự hào về chất lượng sản phẩm mình làm ra, về năng lực sản xuất vượt trội. Nhưng có bao giờ bạn cảm thấy mình đang “làm giàu cho kẻ khác”, khi sản phẩm chất lượng cao của bạn được xuất đi dưới tên thương hiệu của đối tác nước ngoài, còn bạn vẫn mãi là “nhà gia công ẩn danh”? Đây chính là cái bẫy của mô hình OEM (Original Equipment Manufacturer) – một nỗi trăn trở lớn của nhiều doanh nghiệp xuất khẩu Việt.
Trong bối cảnh kinh tế toàn cầu hóa, việc xây dựng thương hiệu riêng (OBM – Original Brand Manufacturer) không còn là lựa chọn mà là con đường tất yếu để tăng giá trị, thoát khỏi cuộc chiến giá, và khẳng định vị thế bền vững trên trường quốc tế. Tuy nhiên, hành trình này không hề dễ dàng. Rất nhiều doanh nghiệp Việt Nam, dù có sản phẩm tốt, lại mắc phải những sai lầm cơ bản về thương hiệu khiến hàng hóa của mình khó lòng “cất cánh” tại các thị trường khó tính như Mỹ hay EU.
Bài viết này, từ góc nhìn chuyên gia của Mondialbrand, sẽ phân tích 5 sai lầm phổ biến về thương hiệu khi xuất khẩu và quan trọng hơn, vạch ra những giải pháp cụ thể để doanh nghiệp bạn có thể vượt qua, tự tin chinh phục thị trường toàn cầu bằng chính thương hiệu của mình.
Phần 1: “Hữu Xạ Tự Nhiên Hương” – Niềm Tin Lầm Lỡ Của Hàng Việt Trên Trường Quốc Tế?
Nỗi đau chung: Chất lượng có, giá cạnh tranh, nhưng vẫn khó vươn tầm.
Việt Nam tự hào là một cường quốc xuất khẩu, với kim ngạch liên tục tăng trưởng và đã có mặt tại 214 quốc gia và vùng lãnh thổ. Kim ngạch xuất khẩu của Việt Nam đã liên tục tăng trưởng trong những năm gần đây, với cơ cấu hàng hóa chuyển dịch mạnh mẽ theo hướng tích cực. Nhóm hàng công nghiệp chế biến hiện chiếm tới 75% tổng kim ngạch xuất khẩu, cho thấy sự trưởng thành của nền sản xuất trong nước. Việt Nam cũng đứng trong top 4 quốc gia cung ứng toàn cầu trên nền tảng thương mại điện tử B2B khổng lồ như Alibaba.com.
Thế nhưng, một thực trạng phổ biến là phần lớn các doanh nghiệp này vẫn đang hoạt động dưới mô hình gia công (OEM), sản phẩm được xuất đi và bán dưới thương hiệu của các nhà phân phối nước ngoài. Điều này khiến họ bỏ lỡ phần lớn giá trị gia tăng của sản phẩm. Nhiều doanh nghiệp Việt Nam, dù có sản phẩm chất lượng tốt, vẫn đang mắc kẹt trong mô hình gia công hoặc xuất khẩu dưới tên thương hiệu của đối tác nước ngoài. Nhu cầu và khát vọng xây dựng thương hiệu riêng để xuất khẩu chính ngạch, thâm nhập các thị trường khó tính và tăng lợi nhuận là vô cùng mãnh liệt.
Khi “áo đẹp” không đủ để “nói” lên giá trị: Những ngộ nhận cơ bản về thương hiệu xuất khẩu.
“Hữu xạ tự nhiên hương” – câu nói này đúng với sản phẩm chất lượng. Nhưng trên thị trường quốc tế đầy rẫy sự cạnh tranh, nơi hàng triệu sản phẩm cùng khoe sắc, liệu hương thơm của bạn có đủ mạnh để vươn tới khách hàng? Thực tế cho thấy, chất lượng tốt chỉ là điều kiện cần, không phải điều kiện đủ. Việc thiếu đi một chiến lược thương hiệu bài bản có thể biến “hữu xạ tự nhiên hương” thành “hữu xạ… chìm nghỉm” giữa biển cả thông tin.
Các doanh nghiệp Việt Nam đối mặt với sự thiếu khác biệt và bản sắc thương hiệu, khi nhiều sản phẩm, dịch vụ còn “na ná” nhau, khó để lại dấu ấn trong tâm trí khách hàng. Điều này dẫn đến một hệ quả tất yếu: giá trị xuất khẩu chưa cao và doanh nghiệp dễ bị tổn thương khi đơn hàng giảm sút.
Phần 2: Giải Mã 5 Sai Lầm “Chết Người” Khi Xây Dựng Thương Hiệu Xuất Khẩu
Để thoát khỏi cái bẫy này, chúng ta cần nhìn thẳng vào những sai lầm cơ bản mà nhiều doanh nghiệp xuất khẩu Việt Nam vẫn mắc phải:
1. Sai lầm 1: Tên thương hiệu khó đọc, khó nhớ hoặc gây hiểu lầm văn hóa.
Một cái tên có thể là một tài sản, nhưng nó chỉ là một cái tên nếu không có giá trị đứng đằng sau nó. Nhiều doanh nghiệp giữ nguyên tên tiếng Việt hoặc đặt tên tiếng Anh nhưng không nghiên cứu kỹ về ngữ âm, ngữ nghĩa hay văn hóa địa phương.
- Vấn đề: Tên khó phát âm, khó nhớ với người nước ngoài, hoặc tệ hơn, mang ý nghĩa tiêu cực, buồn cười, thậm chí thô tục trong ngôn ngữ bản địa. Điều này cản trở việc truyền thông và tạo ấn tượng ban đầu.
- Giải pháp: Nghiên cứu kỹ lưỡng thị trường mục tiêu về ngôn ngữ và văn hóa khi đặt tên. Thử nghiệm tên với người bản xứ. Đặt tên đơn giản, dễ nhớ, mang tính quốc tế và có khả năng truyền tải giá trị cốt lõi.
- [Bạn đang cần một tên thương hiệu “biết nói” trên trường quốc tế? Khám phá Dịch vụ Đặt tên Thương hiệu của Mondialbrand.]*
2. Sai lầm 2: Thiết kế bao bì không phù hợp văn hóa địa phương hoặc thiếu chuyên nghiệp.
Bao bì là “người bán hàng thầm lặng” của bạn tại điểm bán. Thiết kế bao bì lỗi thời, không chuyên nghiệp, hoặc sử dụng các yếu tố thị giác không phù hợp với văn hóa địa phương sẽ khiến sản phẩm của bạn khó lòng cạnh tranh với các thương hiệu quốc tế.
- Vấn đề: Bao bì trông rẻ tiền, thiếu sự tinh tế, hoặc màu sắc, hình ảnh gây hiểu lầm/không hấp dẫn với thị hiếu của khách hàng nước ngoài.
- Giải pháp: Nghiên cứu sâu về xu hướng thiết kế bao bì, tâm lý màu sắc, và biểu tượng văn hóa tại thị trường mục tiêu. Tập trung vào sự chuyên nghiệp, sang trọng, và khả năng truyền tải câu chuyện sản phẩm ngay trên bao bì.
3. Sai lầm 3: Thiếu câu chuyện thương hiệu hấp dẫn, “linh hồn” sản phẩm bị bỏ ngỏ.
Hàng Việt Nam thường có chất lượng tốt, được làm ra từ đôi bàn tay khéo léo, nhưng lại thiếu đi một câu chuyện đủ sức chạm đến trái tim khách hàng. Chúng ta thường chỉ tập trung vào “sản xuất” mà quên mất “kể chuyện”.
- Vấn đề: Sản phẩm thiếu “linh hồn”, không có sự khác biệt về cảm xúc, khó tạo lòng trung thành. Khi các sản phẩm, dịch vụ bị cảm nhận là “na ná” nhau, cuộc chiến về giá là điều khó tránh khỏi.
- Giải pháp: Phát triển một câu chuyện thương hiệu độc đáo về nguồn gốc, giá trị, sự tận tâm, hay những nỗ lực vượt khó. Biến câu chuyện “Made in Vietnam” thành “Brand from Vietnam” với niềm tự hào và bản sắc riêng.
4. Sai lầm 4: Không đầu tư vào website/profile tiếng Anh chuyên nghiệp và nội dung chất lượng cao.
Trong kỷ nguyên số, website là “bộ mặt” quốc tế của doanh nghiệp bạn. Nhiều doanh nghiệp xuất khẩu vẫn có website tiếng Anh sơ sài, dịch thuật máy móc, thông tin thiếu cập nhật, hoặc bố cục không chuyên nghiệp.
- Vấn đề: Tạo ấn tượng không tốt với đối tác, khách hàng quốc tế. Khó khăn trong việc tìm kiếm thông tin và đánh giá năng lực của bạn. Việc xây dựng một bản sắc riêng, một câu chuyện độc đáo để thoát khỏi “bẫy gia công” và tăng giá trị sản phẩm đang ngày càng trở nên rõ nét.
- Giải pháp: Đầu tư vào website chuẩn SEO quốc tế, nội dung tiếng Anh chuyên nghiệp, hình ảnh chất lượng cao, và tích hợp các công cụ B2B hiệu quả. Cung cấp đầy đủ các case study, chứng nhận, và thông tin liên hệ rõ ràng. Việc xây dựng một sự hiện diện trực tuyến mạnh mẽ và cung cấp nội dung có giá trị cao là yêu cầu bắt buộc để có thể tiếp cận và thuyết phục khách hàng ngay từ những giai đoạn đầu tiên của hành trình mua hàng.
5. Sai lầm 5: Thiếu chứng nhận, bằng chứng về chất lượng và tuân thủ tiêu chuẩn quốc tế.
Dù sản phẩm có chất lượng cao đến mấy, nếu không có các chứng nhận quốc tế (ISO, HACCP, Organic, Fair Trade, v.v.), rất khó để thuyết phục các nhà nhập khẩu hay người tiêu dùng cuối ở các thị trường khó tính như Mỹ hay EU.
- Vấn đề: Sản phẩm bị nghi ngờ về chất lượng và tính minh bạch, khó vượt qua các hàng rào kỹ thuật và thương mại.
- Giải pháp: Chủ động tìm kiếm và đạt được các chứng nhận quốc tế phù hợp với ngành hàng và thị trường mục tiêu. Nêu bật các tiêu chuẩn sản xuất xanh, bền vững và trách nhiệm xã hội (ESG) trong chiến lược thương hiệu. Các thị trường toàn cầu ngày càng đòi hỏi các tiêu chuẩn cao hơn về tính bền vững, logistics xanh, và trách nhiệm xã hội (ESG).
Phần 3: Mondialbrand: Người Kiến Tạo Thương Hiệu, Dẫn Lối Hàng Việt Vươn Tầm Quốc Tế
Từ nỗi lo “mắc cạn” đến cơ hội “vượt sóng”: Mondialbrand đồng hành tận tâm – hiệu quả – sáng tạo.
Mondialbrand thấu hiểu sâu sắc những khó khăn và khát vọng của các doanh nghiệp xuất khẩu Việt Nam. Chúng tôi nhận thấy “khoảng trống lớn giữa khát vọng lớn và năng lực thực thi còn hạn chế” của các doanh nghiệp SME Việt Nam, đặc biệt khi muốn vươn ra biển lớn. Chúng tôi định vị mình là “người lấp đầy khoảng trống” đó.
Với triết lý tận tâm trong từng phân tích thị trường, hiệu quả trong mỗi chiến lược định vị, và sáng tạo trong từng thiết kế bao bì hay câu chuyện thương hiệu, Mondialbrand cam kết đồng hành cùng bạn trên hành trình chuyển đổi từ OEM sang OBM. Tiêu chí “thiết kế biết nói, thiết kế để thành công” của chúng tôi đảm bảo rằng thương hiệu của bạn không chỉ đẹp mắt mà còn mang lại giá trị kinh tế thực chất trên thị trường quốc tế.
Sức mạnh của chiến lược: Biến thách thức thành lợi thế cạnh tranh.
Mondialbrand, với kinh nghiệm hoạt động từ năm 2009 và sự tái định vị chiến lược thành
“Đối tác kiến tạo tăng trưởng bền vững thông qua sức mạnh thương hiệu” , là
“Nhà tư vấn chiến lược thương hiệu thực chiến cho doanh nghiệp SME Việt Nam”. Chúng tôi cung cấp chuỗi giải pháp toàn diện bao gồm tư vấn chiến lược định vị, tái định vị thương hiệu, xây dựng hệ thống nhận diện đồng bộ, và tư vấn chiến lược truyền thông thương hiệu.
Chúng tôi không chỉ là nhà cung cấp dịch vụ, mà là một đối tác chiến lược giúp doanh nghiệp Việt “cất cánh” trên thị trường toàn cầu. Hãy để Mondialbrand giúp bạn biến sản phẩm chất lượng cao của mình thành một thương hiệu quốc tế có giá trị, tự tin chinh phục những thị trường khó tính nhất.
Bạn đã sẵn sàng xây dựng thương hiệu riêng để vươn ra thế giới?
- Tải Ebook miễn phí: 5 Bước Xây dựng Thương hiệu Xuất khẩu Thành công ra Thị trường Quốc tế
- Yêu cầu buổi Tư vấn Chiến lược OBM 1-1 miễn phí: Liên hệ ngay để chuyên gia Mondialbrand phân tích và đưa ra lộ trình chuyển đổi phù hợp với doanh nghiệp bạn
